Zo herinner ik me het dilemma dat een man toelichtte
in verband met zijn geslacht. Ik reed naar de kust en luisterde, onwillekeurig,
naar “De Madammen”. Samuel vertelde over zijn jeugdig gevoel van mannelijkheid,
met vrouwelijke seksuele attributen.

Zijn verhaal bracht me een kleine dertig jaar terug,
naar mijn kantoor met Marc, denk ik. Hoewel ik hem slechts af en toe had
ontmoet kwam hij me opzoeken om me iets te vertellen over hemzelf. Toen hij
aarzelend een verhaal afstak over een kleine jongen die vrouwenkleren wou
aantrekken, doe zich eigenlijk als vrouw voelde, zonk ik, ietwat verstard,
achterover in mijn stoel. Hij had mij – van alle mensen in het kantoor –
uitgekozen omdat hij zijn verhaal aan iemand kwijt moest en omdat hij dacht dat
hij me daarin zou vertrouwen. Hij gaf aan dat hij zich zou laten opereren, een
andere naam nemen en ergens anders een job zoeken, als vrouw. Hij realiseerde zich
daarbij dat, in die tijd, zijn huidige welbetaalde betrekking behouden onmogelijk
was.

Ik heb zijn vertrouwen nooit beschaamd en het gesprek
is me altijd bijgebleven als een anker in de tijd dat me genoopt heeft om
sommige vanzelfsprekendheden niet als zodanig te bekijken. Marc was er diep en
eerlijk van overtuigd dat hij eigenlijk een vrouw as in een mannenlichaam. (Op
dat ogenblik was mijn enige kennis van ‘transseksualiteit’ verbonden met een
groep straattravestieten…… in Athene, die ik trouwens niet als mannen-in-vrouwenkledij
had herkend).

Samuel’s getuigenis bracht het gesprek met Marc helemaal
terug. Ik hoop dat Marc inmiddels even “geslaagd” is in zijn opzet als Samuel,
die nu een gelukkige vijftiger blijkt te zijn. In de dertig jaar sinds mijn “vertrouwelijk
gesprek” hebben we als individu en maatschappij heel wat meegemaakt. Bij Samuel’s
verhaal bleef ik zitten (uiteraard, want in de wagen tegen 120km/u) met drie
vragen: 1) als een mens, op jonge leeftijd, “denkt” dat hij de verkeerde geslachtsorganen
heeft, waarom vraagt niemand zich af of er aan zijn hersenen niets kan
gewijzigd worden?, 2) wat is het biologische mechanisme dat dit euvel
veroorzaakt?, en 3) wat is dan “het verschil” tussen mannelijke en
vrouwelijke hersens?

Ik heb voor geen enkel van die vragen een antwoord,
maar vind het merkwaardig dat de media (en, voor zover ze afhankelijk zijn van
goedgezinde media, de wetenschappers) deze vragen niet stellen. Vreemd, want
zou het niet makkelijker zijn om enkele pillen te nemen zodat de hersenen zich aanpassen
aan het lichaam? Zoeken wetenschappers vandaag naar zulke pillen of aanvaarden
we gewoon dat de hersenen het geslacht bepalen, en niet de fysiologsiche mekaniek?

Uiteraard vraag ik me ook af waarom hersenen zo
bepalend, en leidend, zijn in geslachtsbestemming. Een afgeleide vraag is
relevant ten aanzien van de feministische beweging: zou het kunnen dat de
vrouwen die voor zichzelf (traditionele – wat dat ook moge betekenen) mannenrollen
opeisen eigenlijk mannelijke hersenen hebben zonder malcontent te zijn over hun
lichaam of dat fysiologisch aspect, om wat voor reden dan ook, niet ervaren of
onderdrukken? In die context kunnen ook mannen vrouwenrollen verkiezen. Trouwens,
wat mankeert er dan aan een homoseksueel dat ervoor zorgt dat hij of zij zich
niet laten opereren? Waar liggen al deze grenzen?

De wereld is vol verscheidenheid. Marc en Samuel ervoeren
hun complexe seksualiteit als een probleem
en hebben stappen ondernomen om die ondraaglijk spanning op te heffen, Wanneer
zal de wereld in staat zijn om op deze genetische problematiek meer licht te
werpen?

Grimburger, 15 april 2014